Ενέργεια: Ρεύμα από σκουπiδια

Μετατρέπει το μεθάνιο από περιβαλλοντική απειλή σε ενέργεια, απαλλάσσοντας την ατμόσφαιρα από 110.000 επιπλέον τόνους διοξειδίου του άνθρακα ετησίως. Και όλα αυτά συμβαίνουν στα Ανω Λιόσια

Του ΚΩΣΤΑ ΔΕΛΗΓΙΑΝΝΗ

Mε πρώτη ύλη τα σκουπίδια, που έχουν μηδενική αξία, και τελικό προϊόν το βιοαέριο, που έχει μεγάλη εμπορική αξία, η μονάδα αξιοποίησης βιοαερίου της ΒΕΑΛ Α.Ε. στα Ανω Λιόσια έχει πετύχει στο σύντομο διάστημα της λειτουργίας της κάτι εξαιρετικό: να είναι ένας από τους μεγαλύτερους στον κόσμο σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας σε αυτό τον τομέα. Μια «πράσινη» επιχειρηματική προσπάθεια που εντάσσεται στις ΑΠΕ και μπορεί, ως εναλλακτική λύση, να συμβάλει στην ενεργειακή αυτάρκεια της Ελλάδας, για όσο ακόμη συνεχίζεται η υγειονομική ταφή απορριμμάτων. Ταυτόχρονα, συνεισφέρει στη διαχείριση των σκουπιδιών (ανάκτηση - αξιοποίηση) στο λεκανοπέδιο της Αττικής και υποκαθιστά άλλα ρυπογόνα καύσιμα, όπως το λιγνίτη.

Παράγει 23,4 MW ετησίως

Στις υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρισμού - θερμότητας της εταιρείας, οι οποίες κατασκευάστηκαν και λειτουργούν από την εταιρεία ΗΛΕΚΤΩΡ, το βιοαέριο δεσμεύεται από τους χώρους όπου βιοδιασπώνται τα σκουπίδια (τα επονομαζόμενα «κύτταρα»), καθαρίζεται από τυχόν προσμείξεις και οδηγείται σε μηχανές εσωτερικής καύσης, όπου αναφλέγεται ελεγχόμενα για να παρaγάγει ηλεκτρισμό. «Ετσι, όχι μόνο αποτρέπουμε τη ρύπανση της ατμόσφαιρας, μετατρέποντας το μεθάνιο στο σχετικά πιο «αβλαβές» CO2, αλλά και παράγουμε ρεύμα το οποίο μεταφέρεται στο δίκτυο ηλεκτρισμού», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Κώστας Βεργανελάκης, διευθυντής λειτουργίας της ΗΛΕΚΤΩΡ. Το πλεονέκτημα, μάλιστα, αυτής της διαδικασίας είναι ότι η άντληση του βιοαερίου από ένα «κύτταρο» ξεκινά αφότου αυτό σταματήσει να δέχεται απορρίμματα, γεγονός που σημαίνει πως αξιοποιείται περαιτέρω και παράγει ηλεκτρική ενέργεια ένας χώρος που κανονικά θα ήταν πλέον άχρηστος.

Ετσι, το εργοστάσιο «Βιοαέριο Ενέργεια Aνω Λιόσια (ΒΕΑΛ)» θεωρείται σήμερα από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη, αφού μπορεί να κατεργάζεται 10.000 κ.μ. βιοαερίου την ώρα και να παράγει 23,4 MW ετησίως. Ποσότητα που μεταφράζεται σε ηλεκτρική ενέργεια, η οποία μπορεί να καλύψει τις ανάγκες σε ρεύμα περίπου 25.000 νοικοκυριών για σχεδόν 15 χρόνια, όσο αναμένεται δηλαδή να διαρκέσει η λειτουργία της μονάδας.

Οφελος για οικονομία και περιβάλλον

Αρχικά, πάντως, η εταιρεία έπρεπε να διασφαλίσει ότι το βιοαέριο δεν θα εκλύεται ανεξέλεγκτα στην ατμόσφαιρα - κάτι που δεν ίσχυε όταν, στις αρχές του 2000, ο ΗΛΕΚΤΩΡ ανέλαβε να κατασκευάσει την πρώτη μονάδα στον τότε Χώρο Διάθεσης Απορριμμάτων των Ανω Λιοσίων, αξιοποιώντας τεράστιες ποσότητες απορριμμάτων που μέχρι τότε απλώς σκεπάζονταν με χώμα. Χρησιμοποιώντας ειδικές μεμβράνες, οι όγκοι των σκουπιδιών στεγανοποιήθηκαν, για να αποφεύγονται οι πυρκαγιές, ώστε το εύφλεκτο αέριο να περνά αποκλειστικά μέσα από τις κατακόρυφες γεωτρήσεις που ανοίχτηκαν στη χωματερή και, από εκεί, με ένα δίκτυο οριζόντιων σωλήνων, να διοχετεύεται στους καυστήρες. Οταν αργότερα λειτούργησε ο ΧΥΤΑ στα Ανω Λιόσια, όπου τα απορρίμματα τοποθετούνται σε στεγανά «κύτταρα», το μόνο που χρειαζόταν ήταν να δημιουργήσουμε νέα κατακόρυφα φρεάτια και να τα συνδέσουμε με το ήδη υπάρχον δίκτυο», συμπληρώνει ο κ. Βεργανελάκης. Στεγανά «κύτταρα» που εξασφαλίζουν επίσης πως τα ρυπογόνα υγρά υπολείμματα των σκουπιδιών («τα στραγγίσματα») δεν θα διαφύγουν από τον πυθμένα μολύνοντας τον υδροφόρο ορίζοντα. Yπολείμματα που επεξεργάζονται εκ νέου με την αξιοποίηση του βιοαερίου. Συγκεκριμένα, η θερμότητα που παράγεται από την κατανάλωση του αερίου στους καυστήρες ζεσταίνει νερό που χρησιμοποιείται για τον καθαρισμό των υγρών αποβλήτων.

Με αυτό τον τρόπο, από τα στραγγίσματα παράγονται καθημερινά 250 κ.μ. νερού, απαλλαγμένου κατά 99% από μολυσματικές ουσίες, το οποίο χρησιμοποιεί για την άρδευση του χώρου. Ετσι, εξοικονομείται νερό από το δίκτυο ύδρευσης που ισοδυναμεί με την κατανάλωση 1.600 κατοίκων. Ενδεικτικά, μόνο για να παραχθεί η θερμότητα που εξασφαλίζουν οι καυστήρες θα χρειάζονταν κάθε χρόνο 3.500 τόνοι πετρελαίου θέρμανσης. Κάτι που δείχνει, σύμφωνα με τον κ. Βεργανελάκη, ότι «ακόμη και αν η χρήση του βιοαερίου δεν έλυνε ένα σημαντικό περιβαλλοντικό πρόβλημα, έτσι κι αλλιώς θα σήμαινε ότι αξιοποιούμε ουσιαστικά ένα αέριο απόβλητο». Αλλωστε, η ηλεκτρική ενέργεια που προέρχεται από το εργοστάσιο των Ανω Λιοσίων υπολογίζεται ότι αποτρέπει την καύση 200.000 τόνων λιγνίτη ετησίως, απαλλάσσοντας την ατμόσφαιρα από 110.000 επιπλέον τόνους διοξειδίου του άνθρακα. Γι' αυτό και πλέον το βιοαέριο έχει ξεκινήσει να αξιοποιείται όχι μόνο σε αρκετούς ΧΥΤΑ άλλων πόλεων της Ελλάδας, αλλά και σε μεγάλες μονάδες βιολογικών καθαρισμών, αντί απλώς να φλέγεται σε πυρσούς καύσης. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αποτελεί η μονάδα της Ψυττάλειας, όπου από την επεξεργασία των λυμάτων παράγονται σε ετήσια βάση 11,25 MW ρεύματος.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΒΙΟΑΕΡΙΟ

Το βιοαέριο παράγεται από την αναερόβια αποσύνθεση οργανικών απορριμμάτων που συγκεντρώνονται σε χωματερές. Αποτελείται κυρίως από μεθάνιο και διοξείδιο του άνθρακα μαζί με υδρατμούς και μικρές ποσότητες οργανικών ενώσεων. Οσο υψηλότερη είναι η περιεκτικότητα του βιοαερίου σε μεθάνιο, τόσο μεγαλύτερη απόδοση έχει ως καύσιμο για παραγωγή ενέργειας. Ωστόσο, το μεθάνιο, που είναι το βασικό συστατικό του, είναι 21 φορές πιο δραστικό από το διοξείδιο του άνθρακα στον εγκλωβισμό της θερμότητας, με συνέπεια να συμβάλλει καταλυτικά στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Σύμφωνα με νέα έρευνα, που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο περιοδικό «Science», το μεθάνιο (προέρχεται κυρίως από χωματερές, καύση ορυκτών καυσίμων, τη γεωργία και την κτηνοτροφία) θεωρείται υπεύθυνο περίπου για το ένα πέμπτο της ανόδου της θερμοκρασίας διαχρονικά.

ΚΑΜΙΑ ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΓΙΑ ΤΑ ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΚΑ ΑΠΟΒΛΗΤΑ

Παρά το γεγονός ότι το βιοαέριο βοηθά στην επεξεργασία τόσο των υγρών όσο και των αέριων αποβλήτων των ΧΥΤΑ, αυτό δεν σημαίνει πως η υγειονομική ταφή των σκουπιδιών μπορεί να συνεχιστεί επ' αόριστον. Σύμφωνα μάλιστα με τον κ. Κώστα Βεργανελάκη, είναι η «καλύτερη περιβαλλοντική τεχνολογία για μια προσωρινή λύση όπως είναι οι Χώροι Υγειονομικής Ταφής», αφού και στη χώρα μας θα πρέπει να ξεκινήσουν να εφαρμόζονται μέθοδοι ολοκληρωμένης διαχείρισης των αστικών απορριμμάτων, οι οποίες θα μειώνουν δραστικά τον όγκο τους. Εκεί όμως όπου απουσιάζει οποιαδήποτε μέθοδος περιορισμού των εκπομπών μεθανίου είναι στην περίπτωση των «18 εκατ. τόνων κτηνοτροφικών αποβλήτων που παράγονται ετησίως στη χώρα μας, τα οποία κατά κανόνα πετιούνται ανεξέλεγκτα σε χιλιάδες… Κουρουπητούς», λέει χαρακτηριστικά ο κ. Χρήστος Ζαφείρης, υπεύθυνος Δέσμης Εργων Βιοαερίου στο Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Απόβλητα που, όπως υποστηρίζει ο επιστήμονας, θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία βιοαερίου από το οποίο θα ήταν δυνατόν να παραχθεί θερμότητα και ηλεκτρισμός συνολικής ισχύος 350 MW - περίπου όση ενέργεια αναγκαζόμαστε να εισάγουμε κάθε καλοκαίρι, λόγω αυξημένης ζήτησης σε ρεύμα. Προσθέτοντας ότι, με τη σωστή χωροθέτηση, 10 - 15 μονάδες σε όλη τη χώρα θα ήταν αρκετές γι' αυτόν το σκοπό. Επίσης, από τη διαδικασία μετατροπής των αποβλήτων των βουστασίων, των σφαγείων και των πτηνοτροφείων σε βιοαέριο, παράγεται ένα λίπασμα υψηλής απόδοσης, 85% φθηνότερο από τα αντίστοιχα προϊόντα του εμπορίου.

Καθημερινή 11-02-2010